Herkese hayırlı ve güzel bir hafta sonu diliyorum. Bugün, bir hafta kadar önce katıldığım “Helal Gıda Semineri” nde edindiğim bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum. Açıkçası bunu üzerime verilmiş bir görev gibi düşünüp bildiğimden başkalarını da haberdar etme sorumluluğu ile yapma düşüncesindeyim.
Bildiğiniz gibi biz müslümanlar için dinimizin helal ve haram saydığı bazı yiyecek ve içecekler var. Bunlardan hınzır eti ve alkollu içkiler herkesin malumu. Ancak bunlardan başka helal olduğu halde Allah adına kesilmemiş ya da kanı akıtılmadan öldürülen hayvanların da haram olduğu dinimizce bildiriliyor. Kuran-Kerim’in Maide süresinin 3. ayetinde kapsamlı olarak haram kılınan etler açıklanmış. Buraya kadar herşey normal görünüyor. Bunların hepsini zaten çoğu müslüman kardeşimiz biliyor. Kendi evimizde yapıp tükettiğimiz çoğu gıda da bunlara dikkat etmeye çalışıyoruz. Yalnız günümüzün hızlı yaşam koşullarında artık çoğu ailenin evine hazır gıdalar olabildiğince her alanda giriş yapmış bulunmakta. Sütümüz hazır, yoğurdumuz hazır, köftemiz hazır, patatesimiz bile dilimlenmiş olarak hazır. Bu hazır gıdalar belli üretim aşamalarından geçip raflarda yerlerini alıyor ve bize gelene kadar geçen aşamalarda şekil ve tat bozulmalarına uğramamaları için de bazı ilave maddeleri içeriyorlar. Peki sorulacak soru bu ilave maddelerin olması bir şeyi haram yapar mı? İşte bu noktada seminerde verilen örnekleri sizinle paylaşmak istiyorum.
Seminere genel olarak damgasını vuran “jelatin” maddesinden bahsetmek en uygunu olacak ki zaten çoğu gıda maddesi içinde yeralması açısından da önemli bir madde kendisi. Jelatin, memeli hayvanların dokusunda, kasları birbirine bağlayan kısımlarda bulunan kollagenden çıkarılan bir protein maddesi. Kemikli etlerin kaynatılması sırasında çoğu ev hanımının da şahit olduğu et suyunun soğuduğunda aldığı jölemsi kıvamı işte bu madde sağlıyor. Bu madde dünya gıda sanayiinde sığır ve domuzların kemik ve bağ dokularının kaynatılması ile üretiliyor ki Türkiye’de bunun üretimi yapılmıyor. Dünyada yılda 380.000 ton jelatin üretiliyor ve Türkiye her yıl 4.000 ton jelatin ithal ediyor. Gelen jelatinin ne kadarı domuzdan ne kadarı sığırdan bunu tam bilemiyorum. Ancak semineri düzenleyen “GİMDES(Gıda ve İhtiyaç Malzemeleri Denetleme ve Sertifikalama Araştırmaları Derneği)” gelen tüm jelatinin sığırdan elde edilmesi varsayımıyla kesilen sığırın helal olup olmadığı araştırmasına girişmiş. Sığırların kesimhanelerde önce şoklanıp sonra kesildiği ancak şoklanan hayvalarda kesim anına kadar yaşadığına dair hiç bir belirti görülmediği için aslında eti helal olan sığırın kesilmeden önce ölüp etinin mundar olmuş olması olasılığının bulunduğu belirtiliyor ve yapılan incelemelerde bu etler için helal denilemiyor. Bu ne demek peki? ve biz hangi gıdalar içinde helal olduğu şüpheli olan bu kesimden elde edilen jelatini tüketiyoruz? diye sorulacak olursa işte asıl büyük sorun bu noktada başlıyor.
Evde yoğurt yapan arkadaşlar bilirler. Evde yapılan yoğurt sarsıntılara pek dayanıklı değildir. Bir pikniğe yanınızda ev yapımı yoğurt götürdüyseniz piknik alanına vardığınızda koyu bir ayran kıvamına geldiğini görürsünüz. Peki bize gelene kadar bir çok noktayı dolaşan hazır yoğurtların neden şekli hiç bozulmuyor. Sorunun cevabı jelatin. Hiç bir yoğurdun içindekiler kısmında yeralmıyor ancak Türkiye’deki çoğu firmada araştırma yapan ve onlara “Helal Gıda” sertifikası vermeye yetkili GİMDES yoğurtların içinde jelatin bulunduğunu açıklıyor. Tabii sadece yoğurt değil jelatini içeren. Jelatin süt tozu yapımında, pasta ve kremalarda, marshmallow, haribo, jelibon tarzı şekerlerde, tüm jöleli pastalarda, dondurmalarda, eritme peynirde, diş macununda, ilaç sanayiinde kapsüllü ilaçların dış kaplamasında kullanılıyor. Neredeyse sebze ve meyve dışında şüpheli bir şey kalmamış gibi görünüyor değil mi?
Tabii Türkiye’de bazı firmalar sorumluluk bilinciyle üretimlerini “Helal Gıda” standardına çevirip GİMDES firmasından sertifikalar alıyorlar. Bu firmaları öğrenmek ve GİMDES hakkında detaylı bilgi sahibi olmak isteyen arkadaşlar www. gimdes.org veya www. gimdes.com ya da www. gidaraporu.com adreslerini ziyaret edebilirler.
Ben bu yazı ile sadece Dünya’da 2 milyarı bulan müslüman nüfusun artık biraz daha bilinçli hareket etmesinin zamanının geldiğini ve uyutulan bir müslüman topluluk yerine kendi haklarını bilip hesap soran bir topluluk olmanın gerekliliğini vurgulamak istedim. Üretimini helal noktaya çekmenin mümkün olduğu çoğu gıdanın bu şekilde üretilmesi konusunda firmalara gerekli baskıyı yapmaya başlamanın zamanı geldi ve geçiyor.
Daha bilinçli hareket etme noktasında bir ufuk açan bu seminere katkı sağlayanlara teşekkür ediyorum ve Helal Olsun Türkiye diyorum.
31 yorumlar
Allah razı olsun cok bılgılendırdın.. tesekkur edıyorum cnm
canım merhaba…yazını bir solukta okudum ve diyorum ki eyvah biz hiç helal yemiyoruzki…şu an kasaplarda satılan etler ve tavuklarda helal değil çünkü makinelerde kesiliyor…biz ne yapalım arkadaşım söyle:(((
Canım ben de ilk olarak bu seminere katıldığımda senin gibi düşündüm ama makinalarda değil de kasapların kestiği etleri satan firmalar var. Sanırım biraz daha araştırmacı olup bu firmaların etlerini almak lazım. Sonuçta helal sertifikası almış tavuk ve et firmaları var.
Akdeniz toros marka tavuk yiyin
sen kesilen hayvan helalmi deyince aklıma direk jelatin katılan gıdalar geldi ki zaten sende aşağıda saymışsın…eyvah diyor insan..farkında olmadan neler yedik kimbilir…sağol canım yazın çok güzel..
cnm çok sağol çok bilgilendirici bir yazı..bende elimden geldiğince dikkat ediyorum..yoğurdumu evde yapıyorum,uzun zamandır güvenilir firma bulamadığımdan tavuk yemiyorum,marsmallowlu gıdalardan uzak duruyorum..pastalarımda hazır jöle de kullanmıyorum..ama bak diş macunu ve ilaçtada olduğunu bilmiyordum..artık macunsuz fırçalarız dişlerimizi ama ilaç konusunda ne yapacağız?ahir zamanda yasamak çok zor hep tuzaklar,imana zayıflık verecek sebeplerle dolu etrafımız rabbim bizi haramdan,ahir zaman fitnelerinden korusun..cnm müsaden olursa yazının bi kısmını kopyalayıp blogumda yayınlamak isterim devamı içinde ziyaretçileri senin bloguna yönlendiririm,böylelikle bu güzel yazı daha çok insana ulasır..
Tabii ki canım ne demek tabii ki kopyalayabilirsin. Bu önemli bir konu ve ne kadar çok kişiye ulaşırsak o kadar iyi olur. Ayrıca ilgine teşekkür ederim.
Selamualeykum;
Yoğurdu evde yapmak acaba yeterlimidir ? Evde yapmis oldugunuz yoğurdun mayasini hazir yogurttan elde ettiysek degisen bir sey olmayacaktir! Rabbim,biz müslüman kullarina iradesine sahip olma gücünü ziyedesiyle vermesi dilegiyle…
Allah”a emanet olun!
tam da marshmallow şekerden şeker hamuru yapmayı denemiştim,oldu mu bu şimdi:) artık tarifi verir,bu yazıyı da aynen siteme kopyalarım.başka yollarını bulmalı şeker hamuru elde etmenin..yoğurdumu kendim yapıyorum,güvenilir bir marketin etini tüketiyoruz ama bunlarla bitmiyormuş meğer..çok teşekkür ederim sevgili semiha.artık her hazır aldığım ürünü 2 kez düşünerek alacağım;)
“Maddenin dönüşümü konusunda Cumhurun görüşü burada delildir. “Pis olan bir madde, temiz olan bir maddeye dönüşürse o madde pis hükmünü almaz, temiz hükmünü alır. Bu şekilde ölü hayvandan alınan ve başka bir maddeye dönüşen şeyler temiz olur.” Bu kaideye göre Allah’ın haram kıldığı ölü etinden alınan madde helal olan bir madde dönüştürülürse bu helaldir. Aynı şekilde kişi müşriklerin kestiği hayvandan bir madde alıp onu dönüşüm yoluyla helal bir madde çevirirse bu caizdir ve yenilmesi helaldir. Zira ölü eti de haram kılınmış, müşriklerin kestiği hayvanların eti de haram kılınmıştır. Fakat burada helal olan ne ölü hayvan eti, ne de müşriklerin kestiğidir. Zira dönüşüm bu necis ve haram olan maddeyi helal bir maddeye dönüştürmüş olur. Dolayısıyla sığırdan alınan necis madde helal olan bir maddeye dönüştürülürse artık o helaldir. Zira dönüşüm yoluyla haram olan maddeyi ortadan kalkmış ve yerine helal olan bir madde ortaya çıkmış olur”
Nette bunu buldum.kızım şeker hamurundan uğur böcekli pasta istiyor benden..buna binaen yapsam mı yapmasam mı muallakta kaldım..
Canım ben Helal ve ya Haram diye bir fetva verecek durumda değilim ama şüpheli olanları Allah adına terk etmenin de eftal olduğunu düşünüyorum. Helal mi? Haram mı? yazımda da paylaştıklarım, en azından bir nebze olsun yediklerimize,içtiklerimize dikkat etmek açısından öğrendiğim ve öğrendiğimde beni oldukça etkileyenleri herkese ulaştırma çabamdı. Sonuçta bazı yediğimiz şeyler olmazsa olmazlar değil. Tabii karar sizlere kalmış. Allah her konuda olduğu gibi bu konularda da yardımcımız olsun.Hayırlı akşamlar.
Merhaba arkadaşlar jelatin ile ilgili bilgi ararken bu sayfaya ulaştım, ve eski tarihli yorumlar var belki gündeminizden düşmüştür bu konu ancak, Gönül mutfağı için bir cevap yazma gereği hissettim o kardeşimiz helal olmayan bir yolla kesilen hayvanın etinin bir takım işlemlerden geçerek temiz sayıla bileceğin ve bu yolla o etin veya et ürünlerinin temiz sayılacağını dolayısyla helal olduğun söylüyor,Arkadaşlar bir kere haram olduktan sonra onun tekrar helal olması mümkündeğil haram eden Allah olduğuna göre helal etme yetkisi kimsenin elinde değildir,zira En’am suresi 6.ayette mealen ( Üzerinde Allah’ın isminin anılmadığı şeyi yemeyin; çünkü bu fısk’tır (yoldan çıkıştır). Gerçekten şeytanlar, sizinle mücadele etmeleri için kendi dostlarına gizli-çağrılarda bulunurlar. Onlara itaat ederseniz şüphesiz siz de müşriklersiniz.) buyrulmaktadır. Bu sebeble Allah adına kesilmeyen her hayvanın yenmesi haramdır ve bu hayvanlar besmelesiz kesildikten sonra başka yollarla helal olmazlar. Hepinize sağlıklı ve mutlu bir ömür dilerim Allah’a emanet olunuz.
Helal olsun araştırma aşkiniza bayıldım
‘Seljel’ Türkiye’de jelatin üreten bir fabrika. Yalnızca sığır etinden üretiliyor jelatin burada. Şu an Türkiye’de ilk ve tek. 2010 yılında GİMDES tarafından verilen %100 helal sertifikası var. İnşallah ilerde daha çok fabrikamız olur, çünkü jelatin kullanım alanı pek geniş görüldüğü kadarıyla.
Bilgilendirmen için çok teşekkür edrim. Allah razı olsun. Hayırlı cumalar.
SelJel’in an itibarıyle (16.04.2013) GİMDES’ten helal sertifikası yok. GİMDES ancak tüm hayvanlar helal kesimle kesildiyse o hayvanlardan üretilmiş jelatine sertifika verir, yoksa vermez. SelJel’in TSEden sertifikası var. TSE’nin standartları daha gevşek. TSE hayvanları keserken şoklamaya ve makineli kesime izin veriyor. En mantıklısı içinde jelatin olan şeyleri asla tüketmemek.
Jelatinin değişip haramken helal olabildiği tezi ise saçmalıktan ibaret. Jelatin saflaştırılarak kurutulmuş toz haline getirilmiş bir gıda katkı maddesi. Geçirdiği değişim çok yüzeysel. Haram jelatin naparsanız yapın helal olmaz.
Yoğurtlara gelince endüstriyel yoğurtların kıvamlı olmasının sebebi her zaman jelatin değil. Çoğu firma yoğurt kıvamlı olsun diye suyu buharlaştırılarak uzaklaştırılmış sütten yoğurt yapıyor. YÖRSAN gibi güvenilir, ürünleri ucuz olmayan firmaların yoğurtları bu sebeple kıvamlı, jelatin kullanımı mevzuata göre yasak. Gönül rahatlığıyla YÖRSAN yoğurtları kullanabilirsiniz. Zaten GİMDESten helal sertifikası da var. İçim de almak üzere diye duydum.
Diş macunlarına gelince, ben sürekli etiket okurum. Jelatinli diş macunu gördüğümü hatırlamıyorum. Jelatin proteinli madde, çabuk bozulma özelliğine sahip. ben formüle edecek olsam diş macunu gibi uzun ömürlü olmasını istediğim bir ürüne jelatin koymam. Jel yapma özelliği olan tonla sentetik madde var. Hem ucuzlar hem dayanıklılar.
Bir de şimdi geldi aklıma… Jelatin meyve sularının filtrasyonunda kullanılıyor. Örneğin bir elma suyu evde sıktığınızda seffaf değildir. Şeffaf bir görüntü ancak içindeki partikülleri çöktürmek gerekmektedir. Bu amaçla jelatin kullanılır.
En iyisi meyveyi bütün olara içindeki liflerle tüketmektir. Ama illa meyvesuyu içicem diyorsanız kendiniz sıkın.
teşekkürler… ve bu gibi seminerlerin nerelerde , hangi zamanlarda olduğunu belirtirseniz çok memnun olurum. bence hepimizin ihtiyacı var yaşadığımız dünya bilinmeyen ama gözümüzün önünde duran bu gerçekleri bilmeye.
haramdır ya da değildir yazsalardı
Helal sertifikası olan firmaların çoğu bile bunu aldıkları ürünlerin ambalajları üstünde belirtmiyor. Neden bilmiyorum ama tüketici olarak firmaları bu konularda uyarmak etkili olacaktır diye umuyorum.
türkiyede olsam emin olun ki dikkat ederm ama şuan yurtdısındayım ne yapacam bir çok şeyin içinde jelatin var okuyup çözene kadar almaktan vazgeçiyorum çok zor bir durum Allah Müslümanlar’a yardım etsin … Inşallah
Amin Selcan hanım. Yurtdışında yaşamak hele de Müslüman olmayan ülkelerde yaşamak çok zordur eminim. Allah yardımcınız olsun.
Lütfen bı açıklama yapın halley helal mi (marsmelow)
Halleyin ortasındaki marshmallowun içinde jelatin var. Ben içinde jelatin ve türevi olan ürünlerin tüketilmesini uygun bulmuyorum. Çünkü kaynağı belli değil. Ayrıca her ne kadar Ülker markası da olsa üzülerek söylüyorum ki Ülker hiç bir ürününe Helal sertifikası almış değil. Bu konuda oluşturmuş olduğu müşteri kitlesini biliyor ama yeterince hassas davranmıyor maalesef. Ben size ancak bu açıklamayı yapabilirim. Alıp almamak size kalmış.
Tüm suttozlarindadami
Şamil Bey, kıvam arttırıcı olarak içinde jelatin türevi karragenan gibi maddeler varsa aldığınız süt tozuna dikkat edilmesi gerektiğini düşünüyorum. Ancak bazı süt tozları sütün sıvı kısmının alınıp kalan kısmın özel kurutucularla kurutulmasıyla elde ediliyor ki bu durum sakıncalı gibi görünmüyor. Benim yaptığım araştırmalara göre durum bu ama Gimdes’in sayfasından helal ürünlerle ilgili daha ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz. Ben de bir tüketici olarak gittiğim seminer sonrası edindiğim bilgileri sizlerle paylaştım bu yazımda. Daha ayrıntılı bilgiler için uzmanlara danışmak en iyisi.
bitkisel jelatin türleri kullanılmaya başladı artık.italyanlar müslüman dünyasının potansiyelini görünce artık helal sertifikalı ürün alıp üretiyorlar.dikkat edelim ama paranoyakta olmayalım.
SELAMINALEYKÜM ya bn bu aralar çok taktım helalmi harammı die mesela bim den aldığım sucuk ve piliç burger acaba yesemmi die düşünürm ama ambalajda “İslam usülüne uygun olarak tavuklar kesilmiştir fln dio bide domuz eti ve yağı yoktur dio kafam karıştı siz ne diosnz
Bu zararlı olduğu bilinen gıdaların pek çoğu maalesef yeşil sermaye adı verilen sözde İslami geçinen ama özde dolar düşkünleri tarafından getirilip çocuklara satıldığını biliyoruz.
MERHABA BU JÖLE KONUSU ZAMAN ZAMAN SOFRAYA KONUR TEMCİT PİLAVI GİBİDİR. BEN BİR DİN ADAMI YADA DİN ALİMİ DEĞİLİM AMA AKLIM BANA BİRŞEY SORUYOR VE CEVABINIDA TOPLUM BULSUN DİYORUM .YÜZDE DOKSANDOKUZU MÜSLÜMAN OLAN 80 MİLYONLUK BİR ÜLKEMİZ VAR VE BU ÜLKENİN PEK ÇOK BÜYÜK GIDA ÜRETİCİLERİ VE ONLARI YÖNLENDİREBİLEN İLGİLİ BAKANLIKLAR, BÜROKRATLAR , KANUNLAR, MECLİS, MUHALEFET, İKTİDAR, CUMHURBAŞKANI VAR VE 2017 YILI KASIMINDA HALA TÜRKİYE JÖLEYİ KONUŞUYORSA ALLAH HARAMIN VEBALİNİ KİME YÜKLEYECEĞİNİ İYİ BİLENDİR. SAYGILARIMLA..